System dozoru elektronicznego – innowacyjne rozwiązanie w prawie karnym

W polskim systemie prawnym kara pozbawienia wolności może być wykonywana poza zakładem karnym, w ramach tzw. Systemu dozoru elektronicznego (SDE) . Jest to rozwiązanie, które pozwala na odbywanie kary w warunkach domowych, pod nadzorem specjalnych urządzeń elektronicznych. Skazany jest wyposażony w urządzenie monitorujące (bransoletkę elektroniczną), które umożliwia stałą kontrolę jego położenia.

Czym jest system dozoru elektronicznego?

System dozoru elektronicznego (SDE) polega na monitorowaniu skazanego za pomocą urządzeń elektronicznych, takich jak:

bransoletka elektroniczna zakładana na nogę skazanego,
urządzenie stacjonarne montowane w miejscu zamieszkania skazanego.
Urządzenia te rejestrują i przekazują informacje o lokalizacji skazanego, a także o innych ustalonych parametrach, np. spożyciu alkoholu.
System SDE pozwala skazanemu na prowadzenie normalnego życia, jednocześnie zapewniając kontrolę nad jego zachowaniem i zapobiegając ucieczce lub popełnieniu kolejnych przestępstw.
Warunki odbywania kary w SDE

Zgodnie z przepisami kodeksu karnego wykonawczego, kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może być orzeczona, jeżeli:

kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy;
skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły pisemną zgodę;
warunki techniczne nie stoją na przeszkodzie odbywaniu kary w SDE.
Z możliwości odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego są wyłączone osoby skazane w warunkach recydywy z art. 64 § 2 k.k lub art. 64a k.k.

Zasady odbywania kary w SDE
Obowiązki skazanego

Skazany ma obowiązek nieprzerwanie nosić nadajnik elektroniczny;
Odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego;
Umożliwić sądowemu kuratorowi wejście do mieszkania;

Pobyt poza miejscem odbywania kary

Za zgodą sądu, w wyznaczonych godzinach, skazany może opuszczać miejsce odbywania kary w celu pracy, nauki, wykonywaniu praktyk religijnych lub wykonywania innych istotnych obowiązków. Oddalenie się (za zgodą sądu) z miejsca stałego pobytu nie może przekraczać 12 godzin dziennie.

Zalety systemu dozoru elektronicznego

System dozoru elektronicznego ma wiele zalet, zarówno dla skazanych, jak i dla społeczeństwa:

dla skazanych:

odbywanie kary w warunkach domowych,
możliwość kontynuowania pracy lub nauki,
utrzymywanie więzi rodzinnych i społecznych,

dla społeczeństwa:

zmniejszenie kosztów utrzymania więźniów,
zwiększenie skuteczności resocjalizacji skazanych,
ograniczenie recydywy przestępczej.

Skuteczność systemu dozoru elektronicznego

Warto wspomnieć, jak wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli z 2014 r., że wprowadzenie systemu dozoru elektronicznego w Polsce należy ocenić pozytywnie. NIK stwierdziło, że dozór elektroniczny zapewnia niższy stopień negatywnych konsekwencji wykonania kary niż izolacja skazanych .
Również pozytywne aspekty SDE w Polsce ocenił dyrektor Biura Dozoru Elektronicznego gen. Paweł Nasiłowski, który stwierdził, że ,,Skuteczność i efektywność wykonywania kar, środków karnych i zabezpieczających w SDE wynosi od 90 do 93 procent. W całej populacji objętych SDE notujemy maksymalnie 10 proc. niepowodzeń, skutkujących odwołaniem przez sąd zgody na odbywanie kary w systemie i umieszczeniem skazanego w jednostce penitencjarnej”.

Ponadto jak wskazują dane statystyczne, dozorem elektronicznym od 2009 r. (od początku jego istnienia) do października 2020 r. objęto ok. 103 tys. osób, a efektywność i skuteczność tego sposobu wykonywania kary wynosi ok. 93%.

Rozpatrując pozytywne aspekty odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego należy mieć również na względzie problematykę przeludnienia zakładów karnych, jak i względy ekonomiczne.

Kancelaria Adwokacka w Katowicach – pomoc prawna w sprawach karnych

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie dotyczącej systemu dozoru elektronicznego, zachęcam do kontaktu z moją kancelarią adwokacką w Katowicach. Specjalizuje się w prawie karnym i posiadam bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw związanych z SDE.

Zapewniamy kompleksową pomoc prawną, w tym:
• porady prawne,
• reprezentację przed sądem,
• sporządzanie wniosków i pism procesowych.

Zapraszam do kontaktu pod numerem telefonu 503 891 164